W starzejących się społeczeństwach Europy Zachodniej, seniorzy stają się jedną z najbardziej wpływowych grup konsumenckich – także w sektorze finansowym. Zgromadzili znaczący kapitał, są coraz lepiej wyedukowani finansowo i… ostrożniejsi. Jak zarządzają swoimi pieniędzmi? W co inwestują? I jak instytucje finansowe dopasowują ofertę do ich potrzeb?
Bezpieczeństwo przede wszystkim – profil oszczędnościowy seniorów
Z wiekiem zmieniają się nie tylko priorytety życiowe, ale także sposób zarządzania finansami. Jednym z najbardziej zauważalnych trendów jest spadek apetytu na ryzyko inwestycyjne. Seniorzy — szczególnie ci po 60. roku życia — szukają bezpieczeństwa, stabilności i przewidywalnych przepływów pieniężnych, rezygnując z instrumentów o wysokim stopniu zmienności, takich jak akcje wzrostowe czy kryptowaluty.
Apetyt na ryzyko spada – to potwierdzają dane
Według badań Europejskiego Banku Centralnego (ECB), po przekroczeniu 60. roku życia:
- znacząco spada udział portfela w akcjach, ETF-ach i kryptowalutach,
- natomiast rośnie zainteresowanie produktami strukturyzowanymi, obligacjami korporacyjnymi z wysokim ratingiem oraz depozytami terminowymi.
Seniorzy cenią przewidywalność – a nie zmienność. Dla tej grupy wiekowej kluczowe staje się nie „pomnażanie” majątku, lecz jego ochrona i efektywne wykorzystywanie w celu utrzymania jakości życia na stałym poziomie.
Jakie instrumenty wybierają osoby starsze?
Coraz większą popularność zdobywają produkty, które oferują gwarancję lub regularny dochód, m.in.:
- Annuity plans (renty dożywotnie) – zapewniają comiesięczne wpływy aż do śmierci, niezależnie od sytuacji rynkowej.
- Produkty emerytalne z gwarantowanym świadczeniem – atrakcyjne dla osób, które nie mogą lub nie chcą aktywnie zarządzać portfelem.
- Fundusze tematyczne dla seniorów – inwestujące m.in. w:
- sektor opieki zdrowotnej (care economy),
- AgeTech i rozwiązania dla długowieczności,
- farmaceutyki i biotechnologię.
Takie fundusze łączą niską zmienność z potencjałem stabilnych zwrotów z sektorów odpornych na cykle koniunkturalne – co z perspektywy seniora jest idealnym kompromisem między zyskiem a bezpieczeństwem.
Ciekawym trendem są także inwestycje międzypokoleniowe – np. seniorzy fundują mieszkania wnukom, wspierają startupy rodzinne czy tworzą fundacje rodzinne. Zwiększa się znaczenie doradztwa sukcesyjnego i zarządzania majątkiem (tzw. wealth transfer management).
Spadek apetytu na ryzyko nie oznacza wycofania z rynku inwestycyjnego. Wręcz przeciwnie – oznacza przesunięcie akcentów: z dynamicznego wzrostu na ochronę majątku, dochód pasywny i kontrolę ryzyka. W świecie niepewności makroekonomicznej seniorzy stają się symbolem inwestycyjnego rozsądku – co powinno skłonić banki i doradców finansowych do tworzenia jeszcze bardziej dopasowanych rozwiązań.
Banki i fintechy odpowiadają – produkty dedykowane seniorom
Instytucje finansowe nie pozostają obojętne na rosnącą grupę seniorów. Powstają dedykowane produkty i usługi:
- Konta z uproszczoną nawigacją i dużym interfejsem (np. aplikacje bankowe dla 60+),
- Karty z limitem bezpieczeństwa (np. EverSafe),
- Doradztwo inwestycyjne oparte na profilach ryzyka dla seniorów,
- Fundusze emerytalne z opcją dziedziczenia,
- Konta oszczędnościowe z „premią lojalnościową” za długość utrzymywania środków.
To pokazuje, że banki i fintechy uczą się, jak mówić „językiem seniora” – nie tylko technologicznym, ale też emocjonalnym.
Dobrymi przykładami ilustrującymi fokus branży usług finansowych na „silverów” są:
- Start-up EverSafe (USA) – oferuje karty z limitem bezpieczeństwa i alerty dla opiekunów finansowych (produkt rozwijany także w wersji na rynek UE).
- BNP Paribas (Francja) oferuje konto „Silver+” z uproszczoną bankowością online i doradcą telefonicznym 24/7.
- ABN AMRO (Holandia) prowadzi kampanie edukacyjne i warsztaty dla klientów 60+, ucząc obsługi bankowości cyfrowej.
- Barclays (Wielka Brytania) oferuje „fraud shield” – system ostrzegania przed podejrzaną aktywnością, stworzony z myślą o seniorach.
Wysoka świadomość finansowa seniorów
Wbrew stereotypom, europejscy seniorzy coraz lepiej rozumieją rynek. Według badania OECD z 2023 r., osoby w wieku 60+ wykazują wyższą dyscyplinę finansową i skłonność do oszczędzania niż młodsze pokolenia. Rośnie też ich zainteresowanie ESG – coraz więcej seniorów deklaruje, że nie zainwestowałoby w spółkę, która szkodzi środowisku.
W Europie Zachodniej seniorzy nie chowają oszczędności w skarpetach – aktywnie uczestniczą w rynku finansowym, ale na własnych warunkach: ostrożnie, etycznie i długofalowo. Banki i fintechy, które chcą zdobyć ich zaufanie, muszą zaoferować nie tylko produkty, ale i wartości: przejrzystość, opiekę i bezpieczeństwo.
Bernard Gołko – CEO QVITI S.A. | Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych | AgeTech Polska
