Jeszcze kilka dekad temu wiek emerytalny był wyraźną granicą, oddzielającą życie zawodowe od „odpoczynku”. Dziś ta granica się zaciera. Osoby 55+ — nazywane „silversami” — nie tylko nie chcą być wykluczane z rynku pracy, ale wręcz aktywnie w nim uczestniczą, wykorzystując swoje doświadczenie, wiedzę i gotowość do rozwoju. Co więcej, z pomocą przychodzi im technologia — Age-Tech, czyli sektor innowacji wspierających aktywne i niezależne życie osób starszych, także w kontekście zawodowym.
Potencjał silversów na rynku pracy
W Europie osoby 55+ stanowią już ponad 20% siły roboczej, a prognozy wskazują, że do 2030 roku liczba ta przekroczy 30%. W Polsce, według danych GUS, ponad 1,3 miliona osób w wieku 60+ pozostaje aktywnych zawodowo — i ta liczba rośnie z roku na rok. Coraz więcej firm zauważa wartość, jaką niosą za sobą pracownicy z doświadczeniem: stabilność, lojalność, kompetencje miękkie i eksperckość.
Ale to nie tylko potrzeba rynku — to także wybór samych silversów. Coraz częściej osoby starsze deklarują chęć pracy — nie tylko z powodów finansowych, ale też z potrzeby bycia aktywnym, potrzebnym, spełnionym.
Jak Age-Tech wspiera starszych pracowników?
Age-Tech nie jest pojęciem abstrakcyjnym — to konkretne technologie, aplikacje i urządzenia, które pomagają osobom starszym w zachowaniu aktywności zawodowej i adaptacji do nowoczesnego środowiska pracy. Oto wybrane obszary i przykłady rozwiązań:
• Asystenci cyfrowi i interfejsy głosowe
Przykłady: Amazon Alexa for Business, Google Assistant, Apple Siri
Umożliwiają obsługę komend głosowych w pracy — np. planowanie spotkań, zarządzanie kalendarzem czy dostęp do dokumentów — bez potrzeby manualnej obsługi, co jest dużym ułatwieniem dla osób z ograniczoną sprawnością motoryczną lub wzrokową.
• Ergonomiczne miejsca pracy z czujnikami IoT
Przykłady: SmartDesk, Ergotron, WorkFit
Biurka i krzesła dostosowujące się automatycznie do pozycji użytkownika, z funkcją przypomnienia o zmianie pozycji, czujnikami zmęczenia czy powietrza. Wspierają komfort i redukują ryzyko dolegliwości związanych z długotrwałą pracą siedzącą.
• Neurotechnologie wspierające funkcje poznawcze
Przykłady: QVITI CorStim tES, Flow Neuroscience, Posit Science BrainHQ
Urządzenia i aplikacje wspierające neuroplastyczność — poprawiają koncentrację, pamięć roboczą, redukują stres i zmęczenie poznawcze. Coraz częściej stosowane w środowisku pracy dla pracowników powyżej 55. roku życia.
• Platformy e-learningowe dostosowane do stylu nauki silversów
Przykłady: GetSetUp, Coursera dla 50+, Skillshare
Umożliwiają zdobywanie nowych kompetencji — zarówno cyfrowych (np. Excel, e-mail), jak i językowych czy branżowych — w tempie dostosowanym do użytkownika, z uwzględnieniem większego kontrastu, prostszej nawigacji i lektorów.
• Systemy monitorujące zdrowie i bezpieczeństwo
Przykłady: Apple Health, Qardio, Omron Health, Withings
Inteligentne zegarki i aplikacje mierzące ciśnienie, EKG, stres, sen — zintegrowane z systemami alertowymi (np. w przypadku arytmii). Umożliwiają starszym pracownikom długoterminową aktywność zawodową z większym poczuciem bezpieczeństwa.
• Aplikacje wspierające ergonomię pracy umysłowej
Przykłady: Calm, Headspace, Brain.fm
Pomagają zarządzać stresem, poprawiać koncentrację i jakość snu, co przekłada się na większą efektywność i lepsze samopoczucie w pracy.
Firmy coraz częściej otwarte na różnorodność wiekową
Wzrost świadomości demograficznej sprawia, że polityki Diversity & Inclusion w wielu firmach zaczynają uwzględniać nie tylko płeć, pochodzenie czy niepełnosprawność, ale także… wiek. Powstają programy reskillingowe dla silversów, mentorstwa międzypokoleniowego czy elastycznych form zatrudnienia. Age-Tech staje się technologicznym filarem tej zmiany.
Ekonomia doświadczenia i przyszłość rynku pracy
W gospodarce XXI wieku coraz większą rolę odgrywa ekonomia doświadczenia – model, w którym wiedza, kompetencje miękkie i umiejętność adaptacji stają się ważniejsze niż wiek metrykalny. W społeczeństwach, gdzie demografia ulega szybkim zmianom, starsi pracownicy stają się strategicznym zasobem.
Według danych OECD (2023), podniesienie średniego wieku przejścia na emeryturę o 2 lata mogłoby zwiększyć PKB krajów rozwiniętych o 2,4% do 2035 roku. Z kolei Harvard Business Review wskazuje, że zespoły zróżnicowane wiekowo osiągają lepsze wyniki w zakresie innowacyjności i rozwiązywania problemów niż grupy jednorodne wiekowo.
Globalne dane:
• USA: Osoby 55+ to obecnie najdynamiczniej rosnąca grupa na rynku pracy. Według U.S. Bureau of Labor Statistics, do 2031 roku osoby 65+ będą stanowiły niemal 10% całej siły roboczej.
• Japonia: Ponad 25% wszystkich zatrudnionych ma 65 lat lub więcej. Firmy takie jak Panasonic wprowadziły specjalne programy „career extension” oraz dostosowane ergonomicznie stanowiska pracy.
• Chiny: W obliczu gwałtownego starzenia społeczeństwa, rząd rozwija strategię aktywizacji zawodowej seniorów oraz wspiera Age-Tech, który ułatwia im adaptację do nowoczesnych miejsc pracy.
• Europa: Według Eurostat, już dziś osoby 55+ stanowią ponad 20% siły roboczej w wielu krajach UE. Do 2040 roku osoby powyżej 65 r.ż. będą stanowiły nawet 30% populacji Unii.
Jak Age-Tech wspiera starszych pracowników?
Nowe technologie pełnią rolę mostu łączącego starsze pokolenia z cyfrowym światem pracy. Przykłady:
• Aplikacje do monitorowania stanu zdrowia i nastroju – pozwalają pracodawcom elastycznie dopasowywać zadania do możliwości pracownika.
• Systemy wspomagające pamięć i koncentrację – np. mikroprzerwy stymulujące poznawczo lub VR do treningu umiejętności zawodowych.
• Asystenci głosowi i interfejsy niskoprogowe – ułatwiają obsługę narzędzi cyfrowych bez potrzeby zaawansowanej wiedzy technologicznej.
• Wearables i IoT – zapewniają większe bezpieczeństwo i komfort pracy fizycznej w starszym wieku.
Starzenie się społeczeństw — to także szansa na nowy model rozwoju gospodarczego. Silver Workers to nie tylko potencjał — to realna wartość, która może stać się fundamentem nowoczesnego rynku pracy.
„Starzenie się społeczeństw to nie kryzys – to szansa. Musimy stworzyć świat, w którym wiek nie ogranicza możliwości uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym.„
Dr Hans Kluge, dyrektor WHO na Europę
W epoce Age-Techu kluczem jest technologia wspierająca inkluzję i aktywizację, a nie zastępująca ludzi. Firmy, które potrafią wdrożyć tę filozofię, nie tylko zyskają przewagę rynkową, ale odegrają ważną rolę społeczną — tworząc świat pracy, w którym każdy wiek ma swoje miejsce.
BG
