W odpowiedzi na rosnącą skalę nadużyć wobec osób starszych, Ministerstwo ds. Polityki Senioralnej ogłosiło prace nad kompleksowym rządowym programem bezpieczeństwa seniorów. Inicjatywę ogłosiła podczas posiedzenia Sejmu w czwartek 8 maja minister Marzena Okła-Drewnowicz. Program ma objąć obszary mieszkaniowe, finansowe, cyfrowe oraz psychologiczne, odpowiadając na pilne potrzeby i wyzwania związane z rosnącą liczbą przestępstw wymierzonych w osoby starsze.
Lichwa, wyłudzenia i oszustwa – seniorzy na celowniku
Problem wyłudzania mieszkań, podpisywania umów lichwiarskich, dożywocia czy też manipulowania osobami w trudnej sytuacji życiowej – to tylko część zjawisk, o których alarmują posłowie, organizacje społeczne i media. Jak wskazała posłanka KO Katarzyna Kierzek-Koperska, ofiarami takich działań padają najczęściej seniorzy, często osamotnieni, chorzy lub nieświadomi prawnych konsekwencji podpisywanych dokumentów.
O dramatycznej skali problemu przypomniały również niedawne doniesienia medialne, w tym sprawa opisana przez Onet, dotycząca zakupu mieszkania należącego wcześniej do starszego mężczyzny przez kandydata popieranego przez PiS na prezydenta Gdańska, Karola Nawrockiego. Sprawa zyskała szeroki rozgłos i skłoniła premiera Donalda Tuska do wezwania resortów do natychmiastowego działania.
Kompleksowy program bezpieczeństwa seniora
Minister Marzena Okła-Drewnowicz w odpowiedzi na apel premiera zapowiedziała przygotowanie szerokiego programu, który ma:
- zabezpieczać seniorów mieszkaniowo i finansowo,
- chronić przed cyberoszustwami,
- oferować wsparcie psychologiczne,
- oraz wprowadzać nowe mechanizmy prawne chroniące osoby w podeszłym wieku przed manipulacją i wykorzystaniem.
„Zaproponujemy rekomendacje, które złożą się na kompleksowy program bezpieczeństwa seniora” – zapowiedziała. Wskazała również na rozpoczętą współpracę z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Komendą Główną Policji oraz Ministerstwem Sprawiedliwości.
Nowe przepisy: mniej ubezwłasnowolnień, więcej wsparcia
Jednym z kluczowych elementów zmian ma być odejście od instytucji ubezwłasnowolnienia na rzecz modelu „wspieranego podejmowania decyzji”. Projekt ten, rozwijany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, jest szczególnie istotny dla osób dotkniętych chorobami otępiennymi, które nadal mogą mieć wpływ na swoje decyzje, jeśli otrzymają odpowiednią pomoc.
„To jest bardzo ważny projekt, szczególnie potrzebny w sytuacjach, gdy osoby starsze zmagają się z demencją czy innymi chorobami neurologicznymi”
– Marzena Okła-Drewnowicz
Ministra Okła-Drewnowicz podkreśliła również konieczność uregulowania zasad opieki nad seniorami, w tym procedur kierowania do domów pomocy społecznej i zasad ponoszenia odpłatności za pobyt. To obszar, w którym obecnie panuje wiele niejasności i rozbieżności interpretacyjnych, często niekorzystnych dla osób starszych i ich rodzin.
Planowany rządowy program bezpieczeństwa seniora to długo oczekiwana odpowiedź na realne problemy, z jakimi mierzy się rosnąca liczba starszych obywateli. W dobie kryzysów ekonomicznych, starzejącego się społeczeństwa i wzrostu cyberprzestępczości, bezpieczeństwo seniorów musi stać się jednym z filarów polityki społecznej.
Obecnie kluczowe będzie tempo i jakość wdrażanych rozwiązań, a także współpraca między resortami, samorządami i organizacjami pozarządowymi. Tylko wtedy seniorzy w Polsce będą mogli czuć się naprawdę bezpieczni — w swoich domach, w systemie prawnym i w cyfrowym świecie.
BG
