Chiny stoją dziś przed bezprecedensowym wyzwaniem demograficznym, które jednocześnie otwiera jedną z największych szans gospodarczych XXI wieku. 310 milionów obywateli przekroczyło już 60. rok życia – to populacja większa niż Stany Zjednoczone. Do 2035 roku liczba ta wzrośnie do 400 milionów, tworząc największy na świecie rynek konsumencki seniorów o wartości 30 bilionów juanów (4,2 bln USD).
W centrum tej transformacji znajduje się zjawisko, które ekonomiści nazywają „srebrną gospodarką” – ekosystem usług i produktów dedykowanych osobom starszym. Turystyka zdrowotna, stanowiąca obecnie 20% wydatków w ramach srebrnej gospodarki, rośnie w tempie około 16% rocznie. Aby lepiej zrozumieć ten wzrost, warto porównać go z innymi wskaźnikami – na przykład tempem wzrostu Produktu Krajowego Brutto (PKB), które w Chinach w ostatnich latach wynosiło około 5%. To oznacza, że turystyka zdrowotna seniorów rozwija się ponad trzy razy szybciej niż cała gospodarka, pokazując ogromny potencjał i dynamikę tego sektora.
Dla porównania, w Polsce PKB rośnie obecnie w tempie około 3,5% rocznie, co jest wartością zdecydowanie niższą niż tempo wzrostu na chińskim rynku turystyki zdrowotnej seniorów. To pozwala zobaczyć skalę zjawiska i jego potencjalne efekty gospodarcze.
Anatomia chińskiego bumu zdrowotnego
Najnowsze dane z forum „Integrated Development of Healthcare Tourism and the Silver Economy” w Harbinie pokazują, że chińscy seniorzy przechodzą fundamentalną zmianę mentalności konsumenckiej. Han Hua, wiceprezes China Association of Social Welfare and Senior Service, zauważa: „Srebrna gospodarka przechodzi od podstawowego wsparcia do konsumpcji jakościowej, która kładzie nacisk na osobiste doświadczenia i troskliwą obsługę”.
Liczby są imponujące: chiński rynek turystyki medycznej osiągnął w 2025 roku wartość 11,3 miliarda dolarów i ma wzrosnąć do 22,8 miliarda do 2035 roku. To oznacza, że Chiny kontrolują już 20,2% globalnego rynku turystyki medycznej, który sam w sobie wart jest 55,8 miliarda dolarów.
Kluczowy jest fakt, że ponad 100 milionów chińskich seniorów ma stać się aktywnymi turystami do końca 2025 roku, generując przychody z turystyki na poziomie 1 biliona juanów (około 140 miliardów dolarów). Dla porównania – to więcej niż PKB większości krajów europejskich.
Mechanizm gospodarczy: jak seniorzy napędzają wzrost, czyli turystyka zdrowotna seniorów
Eksperci z Renmin University of China wskazują, że turystyka zdrowotna seniorów działa jak mnożnik ekonomiczny. Du Peng, dziekan Szkoły Populacji i Zdrowia, podkreśla: „Turystyka zdrowotna bezpośrednio stymuluje konsumpcję w transporcie, zakwaterowaniu, gastronomii, opiece zdrowotnej i branżach kulturowych”.
Efekt kaskadowy jest znaczący:
- Tworzenie miejsc pracy: sektor turystyki senioralnej ma stworzyć ponad 4 miliony nowych etatów do 2035 roku.
- Stabilizacja regionalna: seniorzy podróżują poza sezonem, wyrównując dochody lokalne przez cały rok.
- Inwestycje infrastrukturalne: rozwój specjalistycznych placówek, hoteli przystosowanych dla osób starszych i centrów wellness.
- Innowacje technologiczne: AI w opiece zdrowotnej, personalizacja usług i integracja z telemedycyną.
Song Shouyi z China Association of Gerontology and Geriatrics zauważa przełomową zmianę: „Podróże seniorów ewoluowały od 'wyjazdów kompensacyjnych’ do głównego nurtu konsumpcji”. Oznacza to, że starsi Chińczycy nie traktują już podróży jako luksusu, ale jako część normalnego stylu życia.
Perspektywy globalne: chiński model jako szablon
Trend obserwowany w Chinach nie jest odosobnionym fenomenem. Dane Eurostatu pokazują, że w Unii Europejskiej turyści w wieku 65+ stanowią 24% wszystkich noclegów turystycznych, ale odpowiadają za 20% wydatków turystycznych. Paradoksalnie, choć wydają mniej per capita, ich łączna siła nabywcza jest ogromna ze względu na liczbę.
Globalny rynek turystyki medycznej rośnie w tempie około 19% rocznie i ma osiągnąć wartość 221,55 miliarda dolarów do 2033 roku. Region Azji-Pacyfiku, z Chinami na czele, notuje najwyższą dynamikę wzrostu – około 22% rocznie.
Kluczowe czynniki sprzyjające globalizacji trendu:
- Wzrost długości życia: średnia długość życia na świecie rośnie regularnie, co zwiększa popyt na usługi zdrowotne.
- Poprawa kondycji finansowej seniorów: osoby 65+ w krajach rozwiniętych kontrolują 70% majątku narodowego.
- Rewolucja mentalna: seniorzy inwestują coraz częściej w doświadczenia, niż w dobra materialne.
- Rozwój technologii medycznych: telemedycyna i AI zwiększają dostępność oraz efektywność turystyki zdrowotnej.
Wyzwania i bariery rozwoju
Nie wszystko jest jednak optymistyczne. Mediana rocznych dochodów chińskich seniorów wynosi zaledwie około 11,400 juanów (1,574 USD), a sytuacja finansowa na obszarach wiejskich jest znacznie trudniejsza. Ponad 10% seniorów żyje w ubóstwie, co ogranicza dostęp do kosztownych usług zdrowotnych i turystycznych.
Dodatkowo, infrastruktura musi być znacznie rozbudowana i dostosowana do potrzeb osób starszych:
- środki transportu przystosowane dla osób z ograniczoną mobilnością,
- hotele i ośrodki z odpowiednimi standardami opieki,
- dostępność personelu medycznego i systemów monitoringu.
Od wyzwania do gospodarczej szansy
Turystyka zdrowotna seniorów w Chinach to przykład, jak rosnąca grupa wiekowa może stać się napędem innowacji i wzrostu gospodarczego. Przy tempie wzrostu przekraczającym trzykrotnie PKB Chin oraz perspektywie generowania milionów nowych miejsc pracy, sektor ten może stać się globalnym wzorem.
Równocześnie dla Polski i innych krajów to sygnał do inwestycji w srebrną gospodarkę, aby wykorzystać potencjał rosnącej populacji seniorów. Porównanie Tempa Wzrostu PKB i CAGR (skumulowanego rocznego wskaźnika wzrostu) sektora pokazuje, że inwestycje w turystykę zdrowotną seniorów mogą przynieść znaczące korzyści społeczne i ekonomiczne.
Źródła:
- China Medical Tourism Market Trends & Forecast 2025 to 2035: https://www.futuremarketinsights.com/reports/china-medical-tourism-market
- China’s silver economy poised to create 100m jobs by 2050: https://www.chinadaily.com.cn/a/202503/04/WS67c6c67ba310c240449d88eb.html
- Healthcare tourism unleashes momentum for China’s silver economy: https://eng.yidaiyilu.gov.cn/p/0G35K3IM.html
- Over one-fifth of Chinese population older than 60: https://english.www.gov.cn/news/202410/12/content_WS6709cb9ac6d0868f4e8ebbda.html
- Poland GDP growth rate: https://tradingeconomics.com/poland/gdp-growth-annual
- Explanation of CAGR: https://pl.wikipedia.org/wiki/Skumulowany_roczny_wskaźnik_wzrostu
